با سلام
به وبلاگ مدرسه علمیه کوثر(سلام الله علیها) تویسرکان خوش آمدید
در این وبلاگ می توانید مطالبی با موضوعات زیر را جستجو کنید:
به وبلاگ مدرسه علمیه کوثر(سلام الله علیها) تویسرکان خوش آمدید
در این وبلاگ می توانید مطالبی با موضوعات زیر را جستجو کنید:
پرسش: |
توضیحی در مورد اسرار روزه بفرمایید. |
|
پاسخ: |
با توجه به پاسخ های پیشین به چندین مورد از حکمت ها و فلسفه های روزه اشاره می کنیم : فضیلت روزه داری بدان که مصطفی صلی الله علیه و آله وسلم از حق تعالی روایت می کند که: «کُلُّ حَسَنةٍ بِعَشْرِ أَمْثالِها إِلاَّ الصِّیامَ فِاِنَّهُ لِی وَ أَنَا أُجْزی بِهِ». و هم چنین می فرماید: «بدان خدای که جان من در قبضه قدرت اوست که بوی دهن روزه دار به نزدیک حق تعالی خوش تر است از بوی مشک پیش شما». و روزه دار را به لقای حق جلَّ جلاله که اعظم سعادات است وعده داده اند. چنان که از جناب رسالت مشهور است که: للصَّائم فَرْحَتانِ فَرْحَةٌ عَنْدَ اِفْطارِه وَ فَرْحَة عَنْدَ لِقاءِ رَبِّه» و هم چنین در خبر است که: چون رمضان درآید درهای بهشت بگشایند و درهای دوزخ ببندند و شیاطین را در بند کنند، و ندا کننده ای آواز دهد که: ای طالب خیر! بشتاب که وقت توست، و ای جوینده شرّ! باز ایست که نه جای تو است. مقصود از روزه بدان که مقصود از روزه آن است که حجاب شهوت و غضب از پیش دیده دل برخیزد تا به سرّ ملکوت آسمان و زمین بینا شود؛ چه روح آدمی از عالم ملکوت است و او را از اتصال به ارواح مَلَأِ اعلی و مکالمه ساکنان سُرادقات قدس و مناجات حضرت صمدیت، شیاطین باز می دارند. آلت شیاطین در اغوا و اضلال آدمیان، «غضب» و «شهوت» است. کی توانستی برون آوردن آدم را ز خُلد ;گر نبودی راهبر ابلیس را طاووس و مار خشم و شهوت، مار و طاووس اندر در ترکیب تو ;دیو را آن پایمرد و نفس را این دستیار دیگر به گرسنگی ماده غضب و شهوت ضعیف می شود و از آن شیطان نزار می گردد و آلت و سلاحش نمی ماند. او نیز وسوسه نمی تواند کرد. و برای آن عیسی علیه السلام حواریان را وصیت کرده است که: «جّوعوا بطونکم… لعلّ قلوبکم تری اللّه ». سبب خشم و شهوت از لقمه است ;آفت ذهن و فطنت از لقمه است
امّا گرسنگی به افراط هم زیان کار است، و از آنجا خوف جنون و فساد دماغ و امراضِ دیگر بود. علی الجمله در همه چیزی اقتصاد مطلوب است و طالب را «خَیرُ الأُمُورِ أَوْسَطُها» باید که پیوسته نصب العین بود. درجات روزه بدان که پیش محقّقان، روزه را سه درجه است: «روزه عوام» ترک طعام و شراب و جماع است از صبح تا نماز شام. و «روزه خواص» حفظ هفت اندام است از جرایم و معاصی. چون نگاه داشتن زبان از دروغ و فحش و غیبت و نگه داشتن چشم از نگریستن به هوی و شهوت، و نگه داشتن گوش از استماع هذیان و فحش و عبث و غیر آن، و نگه داشتن دست و پای و دیگر اعضاء از محرمات و منهیات شریعت. و «روزه خواص خواص» مراقبت خواطر و حفظ سرّ است از التفات به ما عدای حق جلَّ جلاله، چه ایشان اهل فقراند، و سرمایه و زاد ایشان در سلوک راه خدای نیستی است. إِنَّ اللّه َ اِشْتَری مِنْ الْمُؤْمِنینَ اَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ بِأنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ» و تا از ایشان ذرّه ای باقی باشد هنوز کمال صوم این درجه جمال نداده بود.بدان که در روزه ماه رمضان چند فریضه است: اول: مراقبت و طلب ماه، تا معلوم شود که بر بیست و نه است یا بر سی. و در دیدن ماه رمضان بر قول یک عدل اعتماد روا بود به خلاف هلال شوال که تا دو عدل گواهی ندهند، مسموع نَبُود احتیاطا عبادت را. و اگر از معتمدی که پیش وی صادق بود بشنود که ماه دیدم، روزه بر وی واجب شود و اگر چه قاضی بر آن حکم نکند. فریضه دوم: نیت است. باید که هر شب نیت کند و یاد دارد که این روزه ماه رمضان است و فریضه ای است واداشت. و اگر روزه فرض را به روز نیت کند روا نبود مگر تطوّع را، که مصطفی در حجره رفتی، گفتی: هیچ چیز هست که بخورم؟ اگر بودی حاضر کردندی، بخوردندی. و اگر نه؛ گفتی: من نیز به روزه ام. فریضه سوم: آنکه هیچ چیز به قصد به باطن خود نرساند. و اگر بی قصد وی چیزی به باطن رسد. چون مگسی که بپرّد، یا غبار راه یا آب مضمضه که به کام جَهَد زیان ندارد. و هم چنین قصد کردن و حجامت کردن و سرمه اندر چشم کشیدن و میل در گوش کردن روزه باطل نکند. و اگر بامداد یا شبانگاه بر گمان چیزی بخورد، آنگه او را ظاهر شود که پس از طلوع صبح بوده است یا پیش از غروب آفتاب، روزه را قضا باید کرد. فریضه چهارم: آن است که از مجامعت احتراز کند. فریضه ششم: آن است که به قصد قی نکند و اگر بی اختیار قی برون افتد، روزه اش باطل نشود. امّا سنّت های روزه نیز شش است: تأخیر سحور، و تعجیل افطار به خرما یا به آب، پیش از نماز، و ترک مسواک بعد از زوال، و سخاوت کردن به صدقه و طعام دادن، و قرآن بسیار خواندن، و اندر مسجد اعتکاف کردن. خاصه اندر عشر اخیر که لیلة القدر در وی است. و مصطفی صلی الله علیه و آله وسلم در این عشر جامه خواب اندر نوشتی، و او و اهل او از عبادت نیاسودندی مراقبه لیلة القدر را. |
خدیجه دختر خویلد از نیکوترین و عفیفترین زنان عرب قبل از اسلام و در دوره اسلامی نخستین زنی که به پیامبر اکرم ( ص ) ، شوهرش ، ایمان آورد و آن چه از مال دنیا در اختیار داشت - در راه پیشرفت اسلام - کریمانه بذل کرد.
خدیجه آن قدر ارزش الهی داشت که برای او مانند مریم مائده های آسمانی نازل می شد. رسول خدا (ص) می فرمایند:
خداوند از میان زنان چهار زن را برتری داده است. آسیه .مریم.خدیجه.فاطمه از عایشه ، زوجه پیامبر ( ص ) ، نقل شده است که گفت : ” احترام هیچ یک از زنان به پایه حرمت و عزت خدیجه نمی رسید . رسول الله ( ص ) پیوسته از او به نیکی یاد می کرد و به حدی او را محترم می شمرد که گویا زنی مانند خدیجه نبوده است ” .
عایشه سپس نقل می کند : روزی به پیغمبر ( ص ) گفتم : خدیجه پیر زنی بیش نبوده و خداوند بهتر از او را به تو عطا کرده است. پیغمبر(ص) سخت برآشفت به طوری که رگ پیشانی اش برآمد . سپس فرمود : به خدا سوگند بهتر از خدیجه کسی برای من نبود . روزی که همه مردم کافر و بت پرست بودند ، او به من ایمان آورد.روزی که همه مرا به جادوگری و دروغگویی نسبت می دادند ، او مرا تصدیق کرد ، روزی که همه از من روی می گردانیدند ، خدیجه تمام اموال خود را در اختیار من گذاشت و آنها را در راه من بی دریغ خرج
کرد خداوند از او دختری به من بخشید که مظهر پاکی و عفت و تقوا بود . عایشه می گوید : با خود گفتم دیگر از خدیجه به بدی نام نخواهم برد. عایشه می گوید:‹‹من در مورد زنان پیامبر از هیچ کدام به اندازه خدیجه حساس نبودم زیرا پیامبر مرتب از او تعریف می کرد و من هرگز او را ندیده بودم..
در شجره ی طوبی آمده است:خدیجه علیها سلام زیباترین زنها از نظر جمال، کاملترین از نظر عقل، تمام ترین از نظر رأی وتصمیم گیری،وزیادترین از نظر عفت،دین،حیا، مرووت ومال بود.
اولین اثر امام در 27 سالگی
کتاب «مختصر في شرح الدعاء المتعلق بالأسحار» که با ترجمه آقای فهری بهنام «شرح دعای سحر» معروف شد اولین تألیف امام خمینی(ره) میباشد و تألیف آن به سال 1347 هجری قمری یعنی وقتی که از عمر امام(ره) فقط بیست وهفت بهار میگذشت برمیگردد.
این نکته در زندگی امام جای تأمل جدی دارد که ایشان سال ها پیش از آنکه وارد مبارزه سیاسی شوند و حتی قبل از آنکه به طرح مباحثی مانند ولایت فقیه بپردازند شرح دعای سحر را می نویسند. تغییر و تحولات اساسیای که در عالم خارج به تعبیر خود ایشان با انفجار نور انقلاب اسلامی در دنیای خارج محقق شد، سالها قبل و در شروع نهضت و در اوان جوانی ایشان در وجودشان محقق شده بود.
کتاب شرح دعای سحر در همان سالی تألیف شدهاست که مرحوم شاهآبادی به قم آمدند و نوشتن این کتاب در اولین سال آشنایی امام با ایشان نشان میدهد که امام قبل از آیتالله شاهآبادی فلسفه و عرفان خوانده بودند و استاد دیده بودند.
انگيزهى تأليف شرح دعای سحر
حضرت امام(ره) غرض از تدوين كتاب را چنين بيان مىدارند: «…از آنجايى كه يكى از بزرگترين نعمتها بر بندگان و رحمت گسترده در ميان اهل شهرها، دعاهايى است كه از گنجينههاى وحى و شريعت و حاملان دانش و حكمت نقل شده.
زيرا همين دعاهاست كه رابطهى معنوى ميان خالق و مخلوق و رشتهى پيوند ميان عاشق و معشوق است، و وسيلهاى است براى درآمدن به اندرون قلعهى محكم، و چنگ زدن به آن دستاويز استوار و ريسمان پرتوان…پس خواستم كه آن را از بعضى جهات به مقدار آمادگى خويش، با توانى اندك و آگاهى ناچيزى كه دارم شرح كنم.»
اسم اعظم خدا در این دعاست
دعای سحر یا به بیان امام خمینی در شرح دعای سحر « دعای مباهله » از ادعیه ایست که از امام محمد باقر علیه السلام نقل شدهاست.
سیدبن طاووس در کتاب اقبال پس از نقل این دعا از قول امام باقر علیه السلام روایتی به این مضمون نقل مینماید:
اگر مردم عظمت این دعا در نزد خدا و سرعت استجابت این دعا برای کسی که آن را میخواند برای بدست آوردن آن بر روی همدیگر شمشیر می کشیدند!
و در روایت دیگری از قول ایشان نیز اینچنین نقل میکند:
اگر سوگند یاد کنم که اسم اعظم خدا در این دعاست، سوگندم درست است. پس هرگاه دعا کردید در دعا کوشش کنید که این دعا از علوم پنهانی است. پس آن را پنهان کنید مگر از اهلش. منافقین و تکذیبکنندگان و انکارکنندگان از اهل این دعا نیستند و این دعا دعای مباهله است؛ میگویی: اللهم إنی اسئلک من بهائک بأبهاه….
کتابی برای آشنایان به فلسفه و عرفان
این اثر به زبان عربی نوشته شده است و مباحث مطرح شده در آن به گونه ایست که آشنایان با اصطلاحات فلسفه و عرفان میتوانند از آن استفاده کنند.
ترجمه این کتاب به همراه شرح مختصر برخی از مباحث مطرح در کتاب پس از انقلاب اسلامی توسط سید احمد فهری از شاگردان امام(ره) صورت پذیرفتهاست.
حضرت امام(ره) در این کتاب از اسرارالصلاة حاج میرزا جواد ملکی و تعلیقه آقا محمدرضا قمشه ای بر شرح فصوص قیصری و شرح اسماء حاجی سبزواری و فتوحات محیی الدین و تأویلات عبدالرزاق کاشی و شرح قیصری بر فصوص و شرح مفتاحالغیب فناری و قبسات میرداماد و اسفار ملاصدرا و برخی کتب فیض و نیز کتاب الهیئة والاسلام مرحوم سید هبة الله شهرستانی یاد و مطلب نقل می کند که این آخری نشان میدهد که امام کتابهای جدید را هم میخواندند.
ساختار كتاب
كتاب شرح دعای سحر بر محور فصلبندى و ابواب خاصى تنظیم نشده است بلكه بر اساس جملات دعاى سحر تدوين يافته، و در ذيل هر يك از 22 فقرهاى كه نامهاى خداوند بيان شده است شرحى پيرامون آن جملات به نگارش در آمده است مثلا در ذیل فقره اول دعا سرفصلهای زیر آمده است:
« اللهم إني أسألك من بهائك بأبهاه… »
- جامعيت انسان همهى عوالم را
- سر ابتداء به «اللهم» در أدعيه
- حقيقت اخلاص
- طريقهى سلوك شيخ الأنبياء
- فرق ميان بهاء و جمال
- فرق ميان صفت جلال و جمال
همانگونه که قبلا هم اشاره شد، انديشههاى امام(ره) در كتاب مزبور شامل نكات عميق فلسفى و عرفانى است و به تعبیر دیگر این کتاب اثری است که مخاطب خاص دارد و خود، نيازمند تبيين و شرح اصطلاحات و مفاهيم است.