غافل مباش از اینکه در اول این دعا گوئی که در هر خیری به خدای امیدواری و از سخط او در پیش آمد هر شری درامانی و از جمله از این سخط مکر خداست و حال آنکه امن از مکر خدا از معاصی کبیره است پس بایستی قصد تو از این عبادت به شرط توبه باشد و چنان باشد که گوئی:

ای کسی که برای بندگانت راهی نهاده ای که چون آن را بپیمایند از سخط تو در امان باشند و آن راه توبه است و این امن فعلی از مکر خدا نمی باشد و همچنین اینکه گوئی از تو برای هر خیری امیدوارم چنان باشد که گوئی : ای کسی که برای بندگان خود راهی قرار داده ای که چون در آن سلوک کنند و بابی برای آنان گشاده ای که چون از آن باب داخل شوند، به هر خیری که اراده کنند به آن می رسند و آن راه، دعاست و پس از آن اگر در این که می گوئی:

«أَعطِنی جَمیعَ خَیرِ الدُّنیا وَ جَمیعَ خَیرِ الآخِرَة» که لفظ جمیع را تکرار و عطف می نمایی تدبر کنیم و همچنین در اینکه می گوئی« وَ اصرِف عَنّی جَمیعَ شَرِّ الدُّنیا وَ شَرَّ الآخِرَة» که لفظ جمیع را اعاده نمی کنی تفطّن نمایی و شاید درک نمایی که در این تغییر اسلوب عبارت اشاره به این باشد که شرّ عبارت از امر عدمی است و آن دوری از رحمت خدا و حرمان از روح خداست ولکن خیر از جهت اینکه امر وجودی است چنان است که گویا دارای انواعی است که نهایتی برای شماره ی آن نیست و اما ذکر لفظ جمیع در شرِّ الدُّنیا نیز گویا بدین جهت است که این معنی در شرور دنیا برای عامه اهل دنیا مکشوف نیست  به خلاف آخرت که مکشوف است؛ پس چون این مطلب معلوم شد بدان که تو به خیر دنیا و اجابت آن به طور کامل دسترسی نخواهی یافت مگر آنکه سر و روح و قلب خود را به صفات دعا متصف سازی و اتصاف به صفات دعا عبارت از این است که سر و روح و قلب تو در اثناء دنیا هماهنگ باشند.

و برای هر یک از آن سه، آثاری است که با ورود عمل تو ظاهر باشد و کسی که در سر حقیقت خود به رجاء ، متحقق باشد وجود او یکسر رجاء خواهد بود. 

مثلاً چون گوئی«أَرجوکَ لِکُلِّ خَیرٍ» سِرّ و روح و قلب تو راجی و امیدوار به خدا باشد و آن کس که در روحش رجاء باشد گوئی حیات او به تمامی در رجاء است و هر کس به قلب، راجی باشد اعمالی که از روی قصد و التفات و اختیار از او صادر می گردد ملازم با رجاء باشد؛ پس بر حذر باش که در چیزی در شئون تو مبدا خیری از رجاء یافت نشود و این را در اعمال خویش بسنج و بنگر که آیا در حرکات خودت اثر رجاء که طلب است می بینی یا خیر؟ ( ادامه دارد…) 

منبع: المراقبات، میرزا جواد آقا ملکی تبریزی