بی شک یکی از بالاترین مقامات معنوی، توفیق خواندن نافله ی شب است .مرحوم آیت الله حاج میرزا جواد آقا ملکی تبریزی می فرماید:«من النوافل المؤکدة صلاة  اللیل و ما ادریک ما صلاة اللیل و هی نور من ظلمة  و امن من الوحشة و خلوة من الکثرة»⁽¹⁾ یعنی از نوافل بسیار سفارش شده ،نمازِ شب است، و تو چه می دانی که نماز شب چیست! که همانا نورِ در ظلمت و امنِ از وحشت و خلوتی در برابر کثرت عالمیان است.

مرحوم علامه ی طباطبائی (ره) نقل می فرمایند:اولین بار که حضرت آیت الله میرزا علی قاضی(ره) مرا دیدند فرمودند:پسرم، اگر دنیا می خواهی نماز شب بخوان و اگر آخرت هم می خواهی نماز شب بخوان.⁽²⁾

لذا امام صادق(علیه السلام ) فرمودند:«لا تدع قیام اللیل فان المغبون من حرم قیام اللیل»⁽³⁾ و چه بسیار احادیثی که در این باره وارد شده که لا تُعَدُّ و لا تُحصی  است، و در کتب معتبره ی ما ،از کافی و تهذیب وفقیه گرفته تا سایر کتب حدیثی و اخلاقی موجود می باشد.

یکی از سفارشات حضرت آیت الله حق شناس (ره) همواره در رابطه با نماز شب بود و می فرمودند که من سوره ذاریات را خیلی دوست دارم چون«بالاسحار هم یستغفرون»⁽⁴⁾ دارد و این شعر حافظ را بسیار می خواندند:

دلا بسوز که سوز تو کارها بکند

نیازِ نیمه شبی دفع صد بلا بکند

طبیبِ عشق مسیحا دم است و مشفق لیک

چو درد در تو نبیند که را دوا بکند

ایشان نقل می کردند که از جوانی پرسیدم که چقدر به صبح مانده ،برای نماز شب بیدار می شوی؟ جواب داد دو ساعت، گفتم : برای تو خیلی زیاد است! مرحومِ حق شناس با حال تأثر و گریه نقل می نمودند که آن جوان جواب داد:آقای میرزا ما با خدا خیلی کار داریم!

آری کسانی که با خدا کاری دارند ،وقت بیشتری را با او به خلوت می نشینند  که بهترینِ ساعات برای خلوت نشینی با پروردگار، بنابر بسیاری از روایات ،وقت سحر است.لذا می فرمودند:«ذکرِ مؤمن نماز شب است» و هیچ ذکر و وردی را به اندازه نماز شب به دوستداران خود سفارش نمی نمودند.

در همین زمینه ، از حضرت آیت الله آخوند ملاحسینقلی همدانی (ره) نقل است که فرموده اند:فقط مجتهدین هستند که به مقاماتی نائل می شوند ،و غیر آنان به هیچ جایی نخواهند رسید.⁽⁵⁾

مرحوم آیت الله حق شناس برای بیداری شب سفارش هایی داشتند که اهم آنها عبارت است از :

1-  گناه نکردن

2-  با وضو خوابیدن

3-  قرائت آیه آخر سوره ی کهف و بعد از آن قرائت این دعا:

«اللهم انبهنی لاحب الساعات الیک ادعوک فتجیبنی و اسئلک فتعطینی و استغفرک فتغفر لی  وبعد از آن خوانده شود:اللهم ابعثنی من مضجعی لذکرک و شکرک و صلواتک و استغفارک و تلاوة کتابک و حسن عبادتک یا ارحم الراحمین»⁽⁶⁾

پی نوشت ها:

1- اسرار الصلواة ،287

2- مهر تابان

3- بحار،84

4-ذاریات ،15

5- اسرار الصلوة

6- ارشاد القلوب دیلمی

منبع : رهنمای سلوک، گزیده ای از سخنان مرحوم آیت الله میرزا عبدالکریم حق شناس