از امیرالمؤمنین(علیه السلام) روایت شده است که فرمود:نگوئید «رمضان» زیرا شما نمی­دانید که رمضان چیست؟! و هر کس چنین گوید:باید تصدّق بدهد و به کفّارۀ آن، روزه بگیرد ولکن بگوئید «ماه رمضان» همچنان که خدای تعالی فرمود«شهر رمضان».

و از مهمات سالک در امر این ماه عظیم، شناختن حق آن است و اینکه این شهر منزلی است که خداوند روندگان کوی خود را به مهمانی به سوی خود دعوت فرموده است وآن مهمانخانۀ خداست و هم اینکه معنی روزه و مناسبت آن را با معنی مهمانی خدا بداند و هم اینکه در تحصیل وجوه اخلاص در حرکات و سکنات خود بر وفق رضای صاحبخانه کوشا گردد.

ادامه »

«وَ أَنِر أَبصارَ قُلُوبِنا بِضِیاءِ نَظَرِها إِلَیکَ، حَتّی تَخرِقَ أَبصارُ القُلُوبِ حُجُبَ النُّورِ»

چشم­­های دل ما را با پرتو نظرش به سوی خودت نورانی کن، تا چشم­های دل، پرده­های نورانی را پاره کند.

اسباب نورانی شدن دل

پس از اینکه در اثر مراعات اموری که ذکر شد، نوعی انقطاع از غیر حق تعالی برای انسان حاصل گردید، قلب با توجهش به حق تعالی نورانی می­شود و نورانیت آن با اموری تثبیت می­شود، از جمله اصلاح انگیزه­ها در انجام اعمال صالح، در نورانی کردن وجود انسان نقش خیلی خاصی دارد. اصلاح انگیزه نیز دارای مراتبی است هم در طاعات و اعمال ظاهری و هم در تبعیت از فضایل نفسانی باید باشد؛ زیرا ممکن است انسان به خاطر خودش و آراسته بودنش در اجتماع، در پی اصلاح اوصاف نفسانی و انجام آنها باشد که این امر نیز از نظر اجتماعی و شخصیتی آثاری دارد و به همین مقدار هم خوب است، لیکن برای کسی که در پی هدف عالی است و قصد رسیدن به مراحل عالی از کمال و حقایق توحیدی را دارد، این انگیزه­ها مانع او می­شود، حتی این عمل نیز با قصد اصلاح شؤون اجتماعی،شرک آلود می­شود.

ادامه »

إِلهِی هَب لِی کَمالَ الإِنقِطاعِ إِلَیکَ

معبودا! به من کمال بریدن(از غیر خودت و وصل شدن) به خودت را عطا کن.

تقاضای انقطاع کامل از غیر خداوند:

این فراز، از فرازهای بسیار بلند این مناجات است که عبد با آن، مراحل برتر بندگی را از حق تعالی تقاضا می کند؛ زیرا اظهار خضوع در برابر حق تعالی مراتبی دارد و مرتبه­ی اوّلیه­ی آن، ایمان به حق تعالی است؛ ایمان،اعتقاد قلبی نسبت به پیوند وجودی و تمامی شؤون وجودی خود و موجودات به حق تعالی است.

این مرتبه از خضوع در برابر حق تعالی اگر چه لازم است،ولی کافی نیست؛ زیرا ایمان به خداوند – که محور کمال امور اعتقادی و عملی و اخلاقی است – باید کامل باشد و انسان باید به شؤون توحیدی خداوند – توحید در ربوبیّت تکوینی و تشریعی، توحید در الوهیت، توحید افعالی، صفاتی و ذاتی – معتقد باشد تا در تکامل وجود او تأثیر حقیقی داشته باشد.

ادامه »