تفسیر شیخ انصاری (قدس سره) از توقیع شریف:

«مقصود از حوادث در این حدیث ، اموری است که به شخص زعیم و رئیس جامعه مربوط می شود. پس گمان نکنید که واقعه مربوط به حوادث شرعی از قبیل واجب و حرام و مکروه فردی است.»

سپس شیخ انصاری برای اثبات نظر خویش ،به سه نکته زیر اشاره می فرماید:

«1. امام فرمود:«وَأَمَّا الحَوَادِثُ الوَاقِعَةُ فَارجِعُوا فِیهَا…»؛⁽¹⁾ هنگام وقوع حادثه،به راوی مراجعه کنید -  نه در حکم شرعی آن حوادث – تا او حادثه را تصدی و به طور مستقیم یا غیر مستقیم آن را حل و فصل کند.

حوادث،واقعه عمومی و اجتماعی است.پس فرمود« فَارجِعُوا فِیهَا »، و نفرموده است« فَارجِعُوا فِی بَیانِ حُکمِهَا إلَیه».

2. امام در مقام بیان علت رجوع به روایت فرمود:آنها حجت من بر شما هستند؛حجت بودن راوی به اموری تناسب دارد که رأی و نظر او درآن امور ملاک باشد.

این مطلب نشان دهنده منسب ولایت آنها از جانب امام معصوم(علیه السلام) است نه اینکه از جانب خدا بر فقیه واجب باشد که در عصر غیبت ، امور عام البلوی ⁽²⁾ را تصدی کند؛و الّا می فرمود:«آنها حجّت های خداوند بر شما هستند»، بلکه فرمود:«آنها حجّت من بر شما هستند.»

3. وجوب رجوع در امور شرعیۀ شخصی و فردی ،از بدیهات بوده و هست و از چیزهایی نیست که بر شخصی مانند «اسحاق بن یعقوب» مخفی باشد تا به امام بنویسد که در این مسئله دچار مشکل شده ام؛ بر خلاف وجوب رجوع به رأی یک فرد در مسائل عام البلوی و مصالح عمومی.و این احتمال وجود داشت که امام ، فردی را به عنوان نایب  و وکیل خود بر شخص یا اشخاصی قرار داده باشد،بنابراین او سؤال کرد.⁽³⁾ »⁽⁴⁾

پی نوشتها:

1- الإحتجاج علی أهل اللجاج،ج2،ص469

2- مورد ابتلای عموم

3- مکاسب محرمه ،ص154(چاپ قدیم)

4- آیت الله صالحی مازندرانی ،مبانی ولایت فقیه،ص287-289

منبع: ولایت فقیه  در زلال فقه اهل بیت (علیه السلام ) و دو دهه کارآمدی ،مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه های علمیه