شب قدر را قدر بدانیم
|
بسم الله الرحمن الرحيم |
ایام البیض رمضان المبارک
روزهای سپید یا ایام البیض، به روزهای سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم هر ماه قمری گویند.[به باور مسلمانان ایام البیض ماههای رجب، شعبان و رمضان، دارای فضیلت بسیار میباشند. «ایام البیض» یعنی روزهایی که شبهایش سفید است. منظور، سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم ماه قمری است که «شبهای مهتاب» دارند.
در ایام البیض، «ایام» جمع یوم به معنای روز و «بیض» جمع ابیض به معنای سفید و درخشان است. «روزهای سپید» برابر پارسی آن است.
وجه تسمیه [ویرایش]
در پیرامون وجه تسمیه این واژه دو دیدگاه وجود دارد]:
- یکی اینکه با توجه به اینکه در این سه روز به دلیل کامل بودن ماه، شبها روشن و سفید است، روزهای این سه شب را ایام البیض به معنای روزهای سفید نامیدهاند.
- دیگر اینکه در حدیثی از پیامبر اسلام آمده است هنگامی که آدم خطایی که ترک اولی بود را انجام داد بدنش سیاه شد. پس از آن بر قلبش الهام شد که روزهای ۱۳ و ۱۴ و ۱۵ را روزه بگیرد. هر روز از این روزها را که روزه گرفت، بخشی از بدنش سفید شد، وقتی سه روز تمام شد، تمام بدنش سفید شده بود. به همین دلیل این روزها را روزهای سفید گفتهاند.
اعمال شب پانزدهم ماه رمضان
پانزدهم از لیالى متبرکه است و در آن چند عملست: اوّل غسل دوّم زیارت امام حسینعلیه السلام سیّم شش رکعت نماز به حمد و یس و تبارک و توحید چهارم صد رکعت نماز در هر رکعت بعد از حمد ده مرتبه توحید بخواند شیخ مفید در مقنعه از حضرت امیرالمؤمنینعلیه السلام روایت کرده که هر که این عمل را بجا آورد حق تعالى بفرستد بسوى او ده ملائکه که دفع کنند از او دشمنان او را از جنّ و انس و بفرستد سى فرشته نزد مَوْت او که او را ایمن کنند از آتش پنجم روایت شده که از حضرت صادقعلیه السلام سؤال کردند که چه مىفرمائى در حق کسىکه حاضر شود نزد قبر حسینعلیه السلام در شب نیمه ماه رمضان فرمود بَه بَه کسىکه نماز گذارد نزد قبر آن حضرت در شب نیمه ماه رمضان ده رکعت بعد از نماز عشاء و این نماز غیر از نافله شب باشد و بخواند در هر رکعت بعد از حمد قُلْ هُوَاللَّهُ اَحَدٌ ده مرتبه و پناه ببرد به خداوند تعالى از آتش جهنّم حق تعالى او را آزاد از آتش ثبت فرماید و از دنیا نرودتادرخواب بهبیند ملائکهاى که بشارت دهند او را به بهشت و ملائکهاى که ایمن گردانند او را از آتش روز نیمه سنهدوّمولادتباسعادتحضرتامامحسن مجتبىعلیه السلام واقع شد و شیخ مفید فرموده که تولّد امام محمد تقىعلیه السلام در سنهصدونودوپنجدر این روز بوده لکن مشهور در غیر این روز است بهرحال روز بسیار شریفى است و صدقات و مَبَرّات در آن فضلیت بسیار دارد شب هفدهم شب بسیار مبارکیست و در آن شب لشکر حضرت رسولصلى الله علیه وآله با لشکر کفّار قریش ملاقات کردند در بدر و در روزش جنگ بدر واقع شد و حق تعالى لشکر آن حضرت را بر مشرکین ظفر داد و آن اعظم فتوحات اسلام بود لهذا علماء فرمودهاند که در آن روز مستحب است صدقه و شکر خدا بسیار نمودن و غسل و عبادت در شبش نیز فضیلت عظیم دارد مؤلف گوید که روایات بسیار وارد شده که در آنشببَدْرحضرترسولصلى الله علیه وآله بااصحابفرمودکیستامشببراىما برود از چاه آب بکشد بیاورد اصحاب سُکوت کردند و هیچکدام اِقدام بر این کار نکردند حضرت امیرالمؤمنینعلیه السلام مشکى برداشت به طلب آب بیرون رفت و آن شب شبى بود سرد و باد مىآمد و ظلمت داشت پس رسید به چاه آب و آن چاهى بود بسیار گود و تاریک و آن حضرت دَلْوى نیافت تا از چاه آب کشد لاجَرَم به چاه پایین رفت و مشک را پر کرد و بیرون آمد رو کرد به آمدن که ناگاهبادسختىبرخوردبهآنحضرتکه آن جناب از سختى آن نشست تا برطرف شد پس برخاست و حرکت فرمود که ناگاه باد سختى دیگر مانند آن آمد آن حضرت نشست تا او نیز ردّ شد دیگر باره برخاست برود مرتبه سیّمنیزهماننحوبادىرسید و آن حضرت نشست و چون ردّ شد برخاست و خود را به حضرت رسولصلى الله علیه وآله رسانید حضرت پرسید که یا اَبَاالحسن براى چه دیرآمدى عرض کرد که سه مرتبه بادى به من رسید که بسیار سخت بود و مرا لرزه فراگرفت و مَکْثَم به جهت برطرف شدن آن بادها بود فرمود آیا دانستى آنها چه بود یا علىّ عرض کردنه فرمود آن اوّل جبرئیل بود با هزار فرشته که بر تو سلام کرد و سلام کردند و دیگرى میکائیل بود با هزار فرشته که بر تو سلام کرد و سلام کردند و پس از آن اسرافیل بود با هزار ملائکه که سلام کرد بر تو و سلام کردند و اینها فرود آمدند به جهت مَدَدِ ما فقیر گوید که اشاره به همین است قول آن کسى که گفته که از براى امیرالمؤمنینعلیه السلام در یک شب سه هزار و سه منقبت بوده و اشاره به همین نموده سیّد حمیرى در شعر خود در مدح آن حضرت
اُقسِمُ بِاللَّهِ وَ الآئِهِ
وَالْمَرْءُ عَمَّا قالَ مَسْؤُولٌ
سوگند خورم به خدا و نعمتهایش
و انسان از هر چه گوید بازخواست شود
اِنَّ عَلِىَّ بْنَ اَبیطالِبٍعلیه السلام
عَلَى التُّقى وَالْبِرِّ مَجْبُولٌ
براستى على بن ابیطالب
فطرتش به پرهیزکارى و نیکى سرشته شده
کانَ اِذَا الْحَربُ مَرَتْهَا الْقَنا
وَاَحْجَمَتْ عَنْهَا البَها لیلُ
چنان بود که هنگامى که نیزهها تنور جنگ را مىافروخت
و دلیران از آن گریزان بودند
یَمْشى اِلَى الْقِرْنِ وَفى کَفِّهِ
اَبْیَضُ ماضِى الْحَدِّ مَصْقُولٌ
بسوى هماورد خویش مىرفت و در دستش
شمشیر بَراق و بُران و صیقلى شده بود
مَشْىَ الْعَفَرْنا بَیْنَ اَشْبالِهِ
اَبْرَزَهُ لِلْقَنَصِ الْغیلُ
چنانچه شیر در میان بچههاى خود راه مىرود
در آن حال که بیشه براى شکار او را بیرون فرستد
ذاکَ الَّذى سَلَّمَ فى لَیْلَهٍ
عَلَیْهِ میکالٌ وَجِبْریلٌ
على همان کسى است که در یکشب بر او
سلام کرد میکائیل و جبرئیل
میکالُ فى اَلْفٍ وَجِبْریلُ فى
اَلْفٍ وَیَتْلُوهُمْ سَرافیلُ
میکائیل با هزار فرشته و جبرئیل نیز با
هزار فرشته و پشت سر آنها نیز اسرافیل آمد
لَیْلَهَ بَدْرٍ مَدَداً اُنْزِلُوا
کَاَنَّهُمْ طَیْرٌ اَبابیلُ
در شب بدر که براى کمک فرود آمدند
همانند مرغهاى ابابیل (که به مکه آمدند)
دعائيست رفيع الشأن مروىّ از حضرت رسول صَلَّى اللَّهِ عَلِيهِ وَ اله جبرئيلبراى آن حضرت آورد در وقتى كه در مقام ابراهيم عليه السلام مشغول به نماز بود وكفعمى در بلد الامين و مصباح اين دعا را ذكر كرده و در حاشيه آن اشاره به فضيلت آننموده از جمله فرموده هر كه اين دعا را در ايّام البيض ماه رمضان بخواند گناهانشآمرزيده شود اگر چه به عدد دانه هاى باران و برگ درختان و ريگ بيابان باشد و براىشفاء مريض و قضاء دين و غنا و توانگرى و رفع غم خواندن آن نافع است و دعا اين است :
به نام خداى بخشاينده مهربان
سُبْحانَكَ يا اَللّهُ تَعالَيْتَ يا رَحْمنُ اَجِرْنا مِنَ النّارِ يا مُجيرُسُبْحانَكَ
منزهى اى خدا برترى تو اى بخشنده پناه ده ما را از آتش اى پناه دهمنزهى
يا رَحيمُ تَعالَيْتَ يا كَريمُ اَجِرْنا مِنَ النّارِ يا مُجيرُ سُبْحانَكَ يامَلِكُ
اى مهربان برترى تو اى كريم پناه ده ما را از آتش اى پناه ده منزهى اى پادشاه
…..
شرح دعای ابوحمزه ثمالی به روایت آیة الله جوادی آملی
شرح دعای ابوحمزه ثمالی به روایت آیة الله جوادی آملی
گرچه همواره راه نیایش عبد و مولا باز است، ولی برای زمان مشخص مانند ماه مبارك رمضان كه عید اولیای الهی است ، فضیلت مخصوص است . در این فرصت كوتاه كه شرح اجمالی دعای نورانی ابوحمزة ثمالی به عرضتان می رسد ، متون و خطوط اصلی این دعا بازگو خواهد شد.
این دعائی است كه وجود مبارك امام سجاد، زین العابدین سلام الله علیه در تمام سحرهای ماه مبارك رمضان این دعا را میخواندند. شایسته است پیروان عترت طاهرین تأسّی كنند و در سحرها بیدار باشند و این دعای نورانی را قرائت كنند. این دعا در جوامع روائی و حدیثی ما آمده است.