عمل عمده در این ماه، دانستن انعام واحسانی است که خداوند در این ماه به بشر در روز"دحوالارض” فرموده است؛ چنانکه هم نص در آن وارد وهم در علم سر محقق گشته است ودر اخبار کثیره وارد شده است که در روز بیست وپنجم ماه ذی القعده خانه کعبه برقرار شد و زمین در زیر آن کشیده و پهن گشته است، در آن روز آدم به زمین فرو آمده وحضرت خلیل یا عیسی(علیهما السلام) در آن روز متولد شده ودر آن روز رحمت الهی انتشار یافته است ودرباره آن روز امیر المؤمنین(علیه السلام) مروی است که نخستین رحمتی که از آسمان به زمین نازل گشت در روز بیست وپنجم ماه ذی القعده بوده است وهرکس در این روز روزه بدارد وشب آن را قیام به نماز کند عبادت صدسال باشد که روزهای آن را روزه دار و شبهای آن را به قیام گذرانده باشد وهر جماعتی که در این روز گرد هم آیند وبه ذکر پروردگار عزّوجلّ باشند متفرق نخواهند شد تا این که خواهشهای آنها برآورده شود ودر این روز هزار هزار رحمت نازل گردد که صدی نود و نه آن بخشش حلقه های ذاکرین و روزه داران این روز و قائمین در شب باشند وروایت است که آن حضرت در این روز وقت ظهر دو رکعت نماز می خواندند در هر رکعت یک مرتبه حمد وپنج مرتبه سوره ” والشمس وضحها” وبعد از سلام بگوید: “لا حول ولا قوه الا بالله العلی العظیم” وبگوید"یا مقیل العثرات أقلنی عثرتی یا مجیب الدعوات أجب دعوتی یا سامع الأصوات إسمع صوتی وارحمنی وتجاوز عن سیئاتی وما عندی یا ذالجلال والإکرام” ومستحب است دعائی را که در این روز روایت شده که اول آن “یا داحی الکعبه” است بخواند.

واما معرفت نعمت کعبه ودحو الارض، بدان که برای این نعمت صورت وحقیقتی است اما صورت آن در کتاب"اقبال” به آن اشاره شده است که خدای تبارک وتعالی در این روز زمین را برای سکنای بنی آدم و تعیش آن بنا فرمود و زمین و هرچه از نعمات در آن است حتی بدنهای ما و ارزاق ما تماماً از چیزهایی است که در این روز از رحمت حق انتشار یافته است ؛ پس هر نعمتی در دنیا بر حسب اجناس و انواع و اصناف آن که هیچکس را قدرت بر احصاء آن نیست نزول و انتشار آن در این روز بوده است ؛ پس بر بنده است که مراقب مولای خود برای افزایش شکر نعمتهای او باشد به اینکه تا آنجا که فطانت او منتهی می شود به نعمات عزیمه ی او و آنچه را که به آفرینش زمین و محتویات زمین به او انعام فرموده است تفکر کند که چه نعمتهایی خدای تعالی به او انعام فرموده است و آن نعم به واسطه زیادی لطف قطعاً دانش او به آن نخواهد رسید .

و از جمله نعمات بزرگ الهی آن است که کعبه را خانه ی خویشتن قرار داده و به مردم اذن داده است که قصد زیارت آن کنند و از آنها این را زیارت خود پذیرفته است و زیارت را مورد پاداش و قبول و رضای خود شمرده است و به جانم سوگند که این منتهای لطف و ارفاق و کرم است .

برگرفته از کتاب : المراقبات ، ترجمه کامل میرزا جواد آقا ملکی تبریزی