مردم کوفه از زبان امیرالمؤمنان علی(ع)
به هر حال، چنان که نوشته شد، این دو صحابی خون خواهی عثمان را دستاویز کردند و زن پیغمبر را برداشته، راه گریز پیش گرفتند؛ اما نخست پیش علی آمدند و گفتند ما قصد عمره داریم و ما را رخصت ده.
امام فرمود: «به خدا آنان قصد عمره ندارند؛ بلکه خیانت را دست به کارند»(یعقوبی، ج2: 156).
شورشیان چون به بصره رسیدند، یعلی بن منیه، که از جانب عثمان حاکم بصره بود، با چهارصدهزار دینار خراج یمن نزد آنان رفت و آن مال را در اختیارشان نهاد.
بصره از دیرباز جای مردمی شده بود که از شمال شبه جزیره ی عربستان بودند؛ مردمی که هواخواه خاندان اشرافی قریش بودند و با آل رسول خدا میانه ی چندان خوبی نداشتند. جرجی زیدان می نویسد:
«در روزگار علی، بصره عثمانی بود، کوفه علوی، شام اموی، جزیره خارجی، و حجاز سنی»(زیدان، 56).
رسیدن شورشیان به شهرت و دست یابی به مال و سلاح، کاری خرد نبود. بیم گسترش فتنه می رفت. سرکشانی که قدرت حکومت را تهدید می کنند، باید سر جای خود نشانده شوند. قرآن در این باره می گوید: «اگر دو طایفه از مؤمنان به کشتار هم برخاستند، آنان را آشتی دهید و اگر دسته ای به راه فساد رفت، با آن بجنگید تا به راه راست آید»(حجرات: 9)
